Vai trò của lương thực, thực phẩm là gì

Hóa học cũng ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống của con người trong nhiều vấn đề như các nhu cầu ăn, mặc và bảo vệ sức khỏe của con người.

Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về hóa học với các vấn đề về lương thực, thực phẩm, hóa học và vấn đề về may mặc; Hóa học với việc bảo vệ sức khỏe con người qua bài viết dưới đây.

I. Hoá học và vấn đề lương thực, thực phẩm

1. Vai trò của lương thực, thực phẩm đối với con người

Bạn đang xem: Hóa học và vấn đề Xã hội: Lương thực, thực phẩm, may mặc và sức khỏe con người – Hóa 12 bài 44

– Lương thực và thực phẩm chứa nhiều loại chất hữu cơ cần thiết để duy trì sức khoẻ như cacbohiđrat, protein, chất béo, vitamin, nước, các chất khoáng, chất vi lượng.

– Đói ăn sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, đói “vi chất” nghĩa là chỉ thiếu một lượng nhỏ chất vi lượng cần thiết cũng ảnh hưởng đến sức khỏe. Đặc biệt như thiêu iot gây kém phát triển trí nhớ và có thể trở nên đần độn; thiếu vitamin A gây khô mắt và giảm sức đề kháng; thiết sắt sẽ gây thiếu máu;…

Như vậy lương thực, thực phẩm có vai trò cực kỳ quan trọng đối với con người.

2. Những vấn đề đang đặt ra cho nhân loại về lương thực, thực phẩm

– Với sự bùng nổ dân số và nhu cầu của con người ngày càng cao trong khi đất canh tác ngày càng bị thu hẹp, khí hậu trái đất nóng lên và thiên tai ngày càng ác liệt, do đó vấn đề đặt ra đối với lương thực, phẩm đó là: Không những cần tăng về số lượng mà còn tăng về chất lượng.

3. Hóa học góp phần giải quyết vấn đề lương thực, thực phẩm

– Hóa học đã góp phần làm tăng số lượng và chất lượng về lương thực, thực phẩm. Nghiên cứu và sản các chất hóa học có tác dụng bảo vệ và phát triển động thực vật như: phân bón, thuốc trừ sâu, diệt ích thích sinh trưởng,…

– Bằng phương pháp hóa học, tăng cường chế biến thực phẩm nhân tạo hoặc biến thực phẩm theo công nghệ hóa học tạo ra sản phẩm có chất lượng cao hơn.

– Vệ sinh an toàn thực phẩm là vấn đề đặc biệt quan trọng, không những ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe giống nòi mà còn ảnh hưởng tới quá trình sản xuất và uy tín quốc gia.

II. Hóa học và vấn đề may mặc

1. Vai trò của may mặc đối với cuộc sống con người

–  Nhu cầu về may mặc là một trong những nhu cầu chủ yếu của con người, nhu cầu này ngày càng tăng cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ.

– Con người đã từng biết tới các tơ tự nhiên như: bông, lông thú; tơ nhân tạo được sản xuất từ polime tự nhiên như: xenlulozơ, tơ vissco, tơ xenlulozơ axetat.

– Ngày nay việc sản xuất ra tơ, sợi hóa học đã đáp ứng được nhu cầu may mặc cho nhân loại. với tơ tự nhiên [sợi bông, sợi gai, tơ tằm], tơ hóa học như tơ visco, tơ axetat, tơ nilon,…có nhiều ưu điểm nổi bật: dai, đàn hồi, mềm mại, nhẹ, xốp, đẹp và rẻ tiền.

2. Những vấn đề đặt ra về may mặc

– Vấn đề gia tăng dân số; điều kiện kinh tế – xã hội phát triển kéo theo yêu cầu về mặc ngày càng cao [ngoài đủ, ấm cần sang, đẹp,…]; điều kiện sản xuất ra các loại tơ tự nhiên ngày càng khó khăn và hạn hẹp nên yêu cầu với công nghiệp chế tạo vải sợi ngày càng cao.

3. Hóa học góp phần giải quyết những vấn đề may mặc cho nhân loại

– Hóa học giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, sản lượng các loại tơ hóa học, tơ tổng hợp. Nghiên cứu ra nhiều loại tơ có tính năng đặc biệt.

– Hóa học giúp chế tạo ra nhiều loại thuốc nhuộm, chất phụ gia làm cho màu sắc các loại tơ vải thêm rực rỡ, thêm đẹp, tính năng đa dạng.

⇒ Các loại tơ sợi hóa học được sản xuất bằng phương pháp công nghiệp nên đã đáp ứng được nhu cầu về số lượng, chất lượng và mĩ thuật.

III. Hóa học với việc bảo vệ sức khỏe con người

– Nhiều loại bệnh không thể chỉ dùng các loại cây cỏ tự nhiên trực tiếp để chữa trị.

– Ngành Hóa dược đã góp phần tạo ra những loại thuốc tân dược có nhiều ưu thế: sử dụng đơn giản, khỏi bệnh nhanh, hiệu quả đặc biệt đối với một số bệnh do virut và một số bệnh hiểm nghèo.

IV. Bài tập vận dụng hóa học và vấn đề xã hội

* Bài 1 trang 196 SGK Hóa 12: Chất dinh dưỡng có vai trò to lớn như thế nào đối với cuộc sống con người?

* Lời giải:

– Chất dinh dưỡng có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và sự phát triển của xã hội. Nếu thiếu dinh dưỡng trong một thời kỳ mang thai không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà cả sự phát triển trí tuệ của thai nhi,…

– Đói ăn sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, đói “vi chất” nghĩa là chỉ thiếu một lượng nhỏ chất vi lượng cần thiết cũng ảnh hưởng đến sức khỏe. Đặc biệt như thiêu iot gây kém phát triển trí nhớ và có thể trở nên đần độn; thiếu vitamin A gây khô mắt và giảm sức đề kháng; thiết sắt sẽ gây thiếu máu;…

* Bài 2 trang 196 SGK Hóa 12: Hóa học có thể làm gì để góp phần làm tăng sản lượng lương thực, thực phẩm?

* Lời giải:

Để góp phần giải quyết vấn đề lương thực thực phẩm cho nhân loại, hóa học có những hướng hoạt động chính như:

– Nghiên cứu và sản xuất các chất có tác dụng bảo vệ và phát triển thực vật, động vật như: sản xuất các loại phân bón hóa học, sản xuất thuốc bảo vệ thực vật,…

– Nghiên cứu sản xuất những hóa chất bảo quản lương thực thực phẩm để nâng cao chất lượng của lương thực, thưc phẩm sau khi thu hoạch.

– Bằng con đường chế biến thực phẩm theo công nghệ hóa học để nâng cao chất lượng của sản phẩm nông nghiệp hoặc chế biến thực phẩm nhân tạo như: tổng hợp chất béo nhân tạo, chuyển hóa dầu,…

* Bài 3 trang 196 SGK Hóa 12: Hóa học có vai trò như thế nào trong việc đáp ứng nhu cầu may mặc và bảo vệ sức khỏe con người?

* Lời giải:

– Đáp ứng nhu cầu may mặc của con người hóa học đã tạo ra nhiều chất nhuộm, chất phụ gia làm cho màu sắc các loại tơ, vải thêm đẹp, rực rỡ hơn.

– Để bảo vệ sức khỏe của con người nghành hóa học dược phẩm ngày một phát triển, sản xuất các loại thuốc [tân dược] như: vacxin, thuốc chữa bệnh, các loại vitamin, thuốc giảm đau, thuốc tăng cường thể lực,…

* Bài 4 trang 196 SGK Hóa 12: Hãy lấy một số thí dụ về chất gây nghiện, ma túy nguy hại cho sức khỏe con người.

* Lời giải:

– Các chất gây nghiện gây nguy hại cho sức khỏe con người như 

cocain [C17H21O4N], amphetanin, rượu [C2H5OH], nicotin [C10H14N2], cafein [C8H10N4O2].

* Bài 5 trang 196 SGK Hóa 12: Trong danh mục vệ sinh đối với lương thực, thực phẩm. Bộ y tế có quy định 5 chất ngọt nhân tạo được dùng trong chế biến lương thực thực phẩm, nhưng có quy định liều lượng sử dụng an toàn. Thí dụ chất Acesulfam K, liều lượng có thể chấp nhân được là 0 – 15 mg/kg trọng lượng cơ thể trong một ngày. Như vậy, một người nặng 60 kg trong một ngày có thể dùng được tối đa là 

A. 12mg;     B. 15mg;     C. 10mg;     D.900mg;

* Lời giải:

– Chọn đáp án: D:900mg;

Lượng chất Acesulfam K tối đa một người nặng 60kg có thể dùng trong một ngày là: 15. 60 = 900 mg.

Hy vọng với bài viết về Hóa học và vấn đề Xã hội: Lương thực, thực phẩm, may mặc và sức khỏe con người ở trên hữu ích cho các em. Mọi thắc mắc và góp ý các em hãy để lại bình luận dưới bài viết để THPT Sóc Trăngghi nhận và hỗ trợ, chúc các em học tốt.

¤ Xem thêm các bài viết khác tại:

Đăng bởi: THPT Sóc Trăng

Chuyên mục: Giáo Dục

I. Hoá học và vấn đề lương thực, thực phẩm

1. Vai trò của lương thực, thực phẩm đối với con người

Lương thực và thực phẩm chứa nhiều loại chất hữu cơ cần thiết để duy trì sức khoẻ như cacbohiđrat, protein, chất béo, vitamin, nước, các chất khoáng, chất vi lượng.

Để đảm bảo sự sống thì lượng lương thực, thực phẩm và khẩu phần ăn hàng ngày có ý nghĩa quyết định. Một người lớn trung bình phải tiêu thụ thức ăn để sản sinh ra 2600 kcal/ngày. Trong khẩu phần thức ăn hàng ngày còn phải tính đến thành phần các chất dinh dưỡng cần thiết như protein với tỉ lệ tối ưu cho cơ thể là khoảng 70% có nguồn gốc thực vật và 30% từ động vật, vitamin.

Đói ăn ảnh hưởng đến sức khoẻ, đói ăn trong thời kì mang thai và ở trẻ sơ sinh sẽ ảnh hưởng không chỉ đến sức khoẻ mà còn đến sự phát triển trí tuệ. Đói “vi chất” nghĩa là chỉ thiếu một lượng nhỏ chất vi lượng cần thiết cũng ảnh hưởng đến sức khoẻ như thiếu iot [gây kém phát triển trí nhớ và đần độn], thiếu vitamin A [gây khô mắt và giảm sức đề kháng], thiếu sắt [gây ra thiếu máu],...

2. Những vấn đề đang đặt ra cho nhân loại về lương thực, thực phẩm

Trong phạm vi toàn cầu, việc sản xuất lương thực, thực phẩm không đủ nuôi sống nhân loại.

Thách thức lớn cho nhân loại là nền nông nghiệp thế giới phải đảm bảo nuôi sống số dân không ngừng gia tăng trong điều kiện đất canh tác ngày càng bị thu hẹp, khí hậu trái đất nóng lên, thiên tai ngày càng ác liệt. Để giải quyết vấn đề này, thế giới đã có nhiều giải pháp như cuộc “cách mạng xanh”, phát triển công nghệ sinh học,...

3. Hóa học góp phần giải quyết vấn đề lương thực, thực phẩm

- Nghiên cứu và sản xuất các chất có tác dụng bảo vệ và phát triển thực vật, động vật như: sản xuất các loại phân bón hóa học; sản xuất các loại thuốc bảo vệ thực vật; sản xuất các loại thuốc kích thích sự sinh trưởng, phát triển của cây trồng, vật nuôi.

- Nghiên cứu, sản xuất những hóa chất bảo quản lương thực, thực phẩm để nâng cao chất lượng của lương thực, thực phẩm sau thu hoạch.

- Bằng con đường chế biến thực phẩm theo công nghệ hóa học để nâng cao chất lượng của sản phẩm nông nghiệp hoặc chế biến thực phẩm nhân tạo như tổng hợp chất béo nhân tạo, chuyển hóa dầu [chất béo lỏng] thành mỡ [chất béo rắn], nâng cao hiệu suất chế biến protein từ nguồn protein tự nhiên. Ngoài ra, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm cũng ngày càng được quan tâm giải quyết.

- Hóa học còn đóng vai trò quan trọng trong việc chế tạo ra các chất phụ gia thực phẩm.

- Vệ sinh an toàn thực phẩm là vấn đề đặc biệt quan trọng nhất là vấn đề ngộ độc thực phẩm.

Ngộ độc thực phẩm do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như ngộ độc thực phẩm do hóa chất, đường lây nhiễm thường do:

+ Hóa chất bảo vệ thực vật còn tồn dư [nhiều nhất là trên rau quả].

+ Các kim loại nặng có trong đất, nước ngấm vào cây quả, rau củ, thủy sản.

+ Sử dụng phụ gia thực phẩm không đúng quy định.

+ Sử dụng thức ăn đã lạm dụng chất kích thích sinh trưởng trong chăn nuôi gây tồn dư hóa chất, homon trong thịt, cá có thể gây ngộ độc cho người sử dụng.

- Hướng dẫn để mọi người sử dụng đúng quy trình vệ sinh an toàn thực phẩm cũng là vấn đề rất quan trọng trong việc giải quyết vấn đề lương thực, thực phẩm.

II. Hóa học và vấn đề may mặc

1. Vai trò của vấn đề may mặc với cuộc sống con người

Nhu cầu về may mặc là một trong những nhu cầu chủ yếu của con người.

Con người đã từng biết đến các loại tơ như:

- Tơ tự nhiên chế tạo từ bông, lông thú.

- Tơ nhân tạo được sản xuất từ các polime tự nhiên.

- Tơ tổng hợp được sản xuất từ các polime không có sẵn trong tự nhiên, mà do con người tổng hợp bằng phương pháp hóa học như tơ nilon, tơ capron,...

2. Những vấn đề đang đặt ra về may mặc

Vấn đề gia tăng dân số toàn cầu đang gây sức ép rất lớn về nhiều mặt trong đó có việc đáp ứng yêu cầu may mặc của loài người.

Yêu cầu về mặc không những chỉ cần đủ, cần ấm mà còn cần phải đẹp cùng với những yêu cầu rất đa dạng của cuộc sống.

Trong khi các điều kiện sản xuất ra các loại tơ tự nhiên ngày càng khó khăn, hạn hẹp, nên yêu cầu đối với công nghiệp chế tạo vải sợi ngày càng tăng cao.

3. Hóa học góp phần giải quyết những vấn đề may mặc cho nhân loại

- Nghiên cứu để nâng cao chất lượng, sản lượng các loại tơ hóa học, tơ tổng hợp.

- Nghiên cứu, chế tạo nhiều loại thuốc nhuộm, chất phụ gia làm cho màu sắc các loại tơ vải thêm rực rỡ, thêm đẹp, tính năng thêm đa dạng.

III. Hóa học với việc bảo vệ sức khoẻ con người

1. Dược phẩm

- Ngành hóa dược liên quan đến an toàn sức khoẻ cho cả cộng đồng đã chế tạo được hàng chục nghìn dược phẩm khác nhau đáp ứng nhu cầu phòng chữa bệnh và nâng cao sức khoẻ con người. Về nguồn gốc dược phẩm có hai loại:

+ Dược phẩm có nguồn gốc từ động, thực vật.

+ Dược phẩm có nguồn gốc từ những hợp chất hóa học do con người tổng hợp nên.

- Dược phẩm bao gồm: Thuốc kháng sinh, thuốc chữa bệnh, vacxin, vitamin, thuốc giảm đau, thuốc tăng cường thể lực,…

- Ngành hóa dược đang đứng trước những đòi hỏi ngày càng cao về việc chế tạo ra nhiều loại thuốc điều trị những bệnh hiểm nghèo như ung thư, AIDS,...

- Người ta đã dùng hàng nghìn loại cây thuốc và các loại dược phẩm để cứu sống hàng chục triệu người và bảo vệ sức khoẻ cho hàng trăm triệu người khác mỗi năm.

- Công nghiệp hóa dược còn tạo ra hàng trăm chất phụ gia thực phẩm làm tăng giá trị lương thực, thực phẩm. Công nghiệp hóa mĩ phẩm cũng chế tạo hàng nghìn loại mĩ phẩm, kem đánh răng, dầu gội đầu,... Tất cả đều vì mục đích bảo vệ sức khoẻ, mang lại cuộc sống hạnh phúc cho con người.

2. Một số chất gây nghiện, chất ma túy, phòng chống ma túy

a. Một số chất gây nghiện, chất ma túy

- Các chất kích thích như cocain, Amphetanin có tác dụng kích thích thần kinh, với liều cao có thể làm rối loạn thần kinh, gây ảo giác mạnh,...

- Các chất ức chế thần kinh [được chế hóa từ nhựa cây thuốc phiện], khi sử dụng có thể gây nghiện, hết sức nguy hại cho sức khoẻ con người.

- Các chất gây nghiện không phải là ma túy:

+ Rượu có thể gây tác hại tới não, gây ảo giác, gây ra các bệnh về phổi, các bệnh về tim mạch, gan,...

+ Nicotin [C10H14N2] có nhiều trong thuốc lá. Trong khói thuốc lá có tới 22 chất độc có thể gây ung thư.

+ Cafein [C8H10N4O2] có trong hạt cà phê, côca, lá chè,… Cafein dùng trong y học với một lượng nhỏ có tác dụng gây kích thích thần kinh. Nếu dùng cafein quá mức sẽ gây mất ngủ và gây nghiện.

b. Phòng chống ma túy

Hiện nay có nhiều loại thuốc kích thích, chất gây nghiện rất nguy hiểm, có hại đến sức khoẻ, đã bị cấm sử dụng như: heroin, moocphin, các loại thuốc “lắc”.

Nhà nước ta đang phát động toàn dân tham gia phòng ngừa, đấu tranh phòng, chống ma túy để ngăn chặn, đẩy lùi tiến tới xóa bỏ tệ nạn ma túy.

Page 2

SureLRN