Câu 5: Hãy tìm hiểu thêm về 4 phát minh lớn của Trung Quốc thời phong kiến?
4 phát minh lớn của Trung Quốc thời phong kiến đó chính là: giấy viết, mực in, thuốc súng và La bàn.
Giấy viết: Người phát minh ra nghề làm giấy là hoạn quan Thái Luân. Ông dùng vỏ cây, sợi gai, vải rách… dùng để chế tạo ra giấy. Thực ra trước Thái Luân đã có nghề làm giấy ở Trung Quốc, có thể là từ thế kỷ thứ II trước Công nguyên, sớm hơn Thái Luân tới 100 năm. Cho nên Thái Luân chỉ được coi là người có công cải tiến kỹ thuật làm giấy ở Trung Quốc. Vào thời Triều Tống, tiền giấy Giao Tử phát hành sớm nhất ở Trung Quốc.
Thuốc súng: Thuốc nổ được phát minh ở Trung Quốc từ cách đây trên 1.000 năm. Đầu tiên là từ kali nitrát, diêm tiêu và than gỗ. Các nhà luyện đan triều Đường đã phát minh ra thuốc súng. Cuối triều Đường, đầu triều Tống lần đầu tiên thuốc nổ được dùng trong quân sự. Thời Bắc Tống đã có công binh xưởng tương đối lớn. Thuốc nổ Trung Quốc về sau được truyền qua Ấn Độ rồi sang Ả Rập, qua Tây Ban Nha rồi đến nhiều nước ở châu Âu.
Mực in: Nghề in bắt nguồn từ thói quen kí tên bằng triện [con dấu] của người Trung Hoa cổ đại. Khởi nguồn của nghề in có liên quan đến những ký tự khắc trên ngọc hoặc đá. Người Trung Quốc xưa khi sử dụng con dấu vẫn phải bôi lên mặt con dấu một lớp mực in. Từ sự gợi ý của con dấu này, người ta đã khắc những con chữ lên tấm gỗ giống như khắc những con dấu, rồi phủ một lớp mực mỏng lên bề mặt tấm gỗ, đặt tờ giấy lên, dùng một cái gạt và gạt nhẹ lên trên tờ giấy. Bản in cổ nhất theo cách này còn lưu lại đến bây giờ là cuốn “Kinh Kim Cương” vào đời nhà Đường.
Khắc chữ lên bảng gỗ rất tốn kém và mất công, khi hỏng một ký tự phải làm lại cả khuôn in. Chính vì vậy người ta đã nghĩ ra việc ghép các chữ rời lại với nhau.
Thời Tống chuyển sang kĩ thuật in chữ, khắc trên đất sét rồi đem nung, trong khi châu Âu đến thế kỉ 15 kĩ thuật in chữ mới ra đời. Kĩ thuật in này có hạn chế là chữ xấu, không rõ màu. Kĩ thuật này sau đó được cải tiến, thay chữ rời bằng đất sét nung rồi bằng gỗ, sau đó đến chữ rời bằng đồng.
Sự xuất hiện của nghề in đã giúp cho việc phổ biến, truyền bá văn hóa, tín ngưỡng cũng như kiến thức của con người ngày càng thuận tiện và nhanh chóng hơn.
La bàn: La bàn là công cụ định hướng Nam, Bắc phổ biến được ứng dụng nhiều khi người ta đi trên biển, vào rừng hoặc đi trong sa mạc.
La bàn do người Trung Hoa phát minh từ thời Chiến quốc sau khi tìm ra đá nam châm, còn gọi là “từ thạch”. Người ta dùng đá nam châm thiên nhiên mài gọt thành hình dáng như một cái thìa, sau đó đặt trên một cái đế bằng đồng được mài nhẵn và quay chiếc thìa. Đế đồng [như hình vẽ] được phân chia theo các cung quẻ, 4 phương 8 hướng. Khi chiếc khi thìa dừng lại, hướng của cán thìa sẽ quay về hướng Nam. Vì vật người Trung Quốc gọi là "kim chỉ Nam" . Hướng Nam xưa vốn được coi là hướng của quân vương.
Đến thời nhà Đường thì La bàn đã khá hoàn chỉnh và đến khoảng thời nhà Tống, nhà Nguyên thì được truyền bá sang châu Âu qua các cuộc chinh phạt. Nhờ có La bàn, người châu Âu mới thực hiện được những phát kiến địa lý mới như chuyến hải hành của Cristoforo Colombo tìm ra châu Mỹ.
Về sau La bàn được cải tiến dần bằng cách nhân tạo, từ hóa kim loại. Trung Hoa sử dụng La bàn trong hàng hải sớm hơn phương Tây tới gần 100 năm.
17 4 MB 0 15
Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu
Để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên
KĨ THUẬT LÀM GIẤY LA BÀN KĨ THUẬT IN THUỐC SÚNG KÓ THUAÄT LAØM GIAÁY
Từ thời xa xưa, người Trung Quốc vẫn dùng thẻ tre, lụa để ghi chép.
Đến khoảng thế kỉ II TCN, người Trung Quốc đã phát minh ra
phương pháp dùng sơ gai để chế tạo giấy. Tuy nhiên, giấy thời kì
này còn xấu, mặt giấy không phẳng, khó viết, chủ yếu là dùng để gói. Naêm 105 moät vieân quan teân laø Thaùi Luaân
ñaõ duøng voû caây, löôùi cũ, gieû raùch… laøm
nguyeân lieäu, và được caûi tieán kyõ thuaät, do đó đã
làm được loại giấy có chất lượng, töø ñoù giaáy ñöôïc thay
theá caùc vaät lieâu khaùc và dùng phổ biến.Do công lao KÓ THUAÄT LAØM GIAÁY Vaøo khoaûng theá kæ III, kyõ thuaät laøm giaáy löu
truyeàn qua Vieät Nam, theá kæ IV truyeàn qua Trieàu
Tieân, theá kæ V truyeàn sang Nhaät Baûn, theá kæ VIII
truyeàn qua AÁn Ñoä.
Giöõa theá kæ VIII, kó thuaät laøm giaáy truyeàn sang
AÛ Raäp. Naêm 1150, laïi ñöôïc truyeàn sang Taây Ban
Nha, sau ñoù laø YÙ [ 1276], Ñöùc [1320], Haø Lan
[1323], Anh [1460]… vaø ñöôïc truyeàn baù roäng raõi
hôn nöõa, thay theá caùc chaát lieäu tröôùc kia nhö laø
laù caây, Papiruùt, da cöøu,… II. KYÕ THUAÄT IN:
Kỹ thuật in baét nguoàn töø vieäc khaéc chữ treân
caùc con daáu ñaõ coù töø thôøi Taàn. Thôøi Nguïy,
Tấn, Nam Baéc trieàu, vaø ñaïo giaùo ñaõ in nhiều
buøa
chuù
ñeå
tröøñôøi
ma. Ñöôøng] kyõ thuaât in ñaõ
Giữa thế
kỷ VII
[ñaàu
xuaát hieän. Nhaø sö Huyền Trang đã cho in soá
löôïng lôùn tượng Phổ Hiền để phân phát. Năm 1996, phát
hiện đươc kinh Đàlan in vào khoảng năm 704-751 vaø ñaây
ñöôïc xem laø aán phaåm ñaàu tieân vaø coå nhaát
treân theá giôùi . KYÕ THUAÄT IN:
Kó thuaät in khi môùi ra ñôøi ñöôïc in vaøo vaùn khaéc,
ñaây laø phaùt minh quan troïng giuùp ngöôøi ta coù theå
in nhieàu baûn trong thôøi gian ngaén, ít toán vaø ñöôïc
söû duïng laâu daøi. Vì vaäy caùch in naøy khoâng ñöôïc
tieän lôïi laém neáu khoâng caàn in nöõa thì vaùn khaéc
seõ
duïng.
Ñeå voâ
khaéc
phuïc nhöôïc ñieåm ñoù, ñeán thaäp kæ 40
cuûa theá kæ XI, Taát Thaêng ñaõ phaùt minh ra caùch in
chöõ rôøi baèng ñaát seùt nung nhöng vaãn coøn nhieàu
haïn cheá. Vaø töø theá kæ XI, chöõ goã ñöôïc thay theá
nhöng vaãn chöa coù keát quaû.
Sau ñoù, coøn duøng chöõ rôøi baèng thieác, ñoàng, do
khoù toâ möc neân ñöôïc söû duïng roäng raõi nhö trong
vieäc in kinh thaùnh… III. THUỐC SÚNG
Vào khoảng thế kỷ thứ VI, các nhà Giả Kim thuật [còn gọi là
nhà Luyện đan, kiêm đạo sĩ, chiêm tinh, chuyên tìm tòi, pha
chế các dược liệu, hoá chất… mong tìm ra phương thuốc
“Trường sinh bất tử” dâng lên Hoàng đế] trong khi mày mò,
vô tình tạo ra thuốc nổ từ diêm tiêu và lưu huỳnh.
Bấy giờ, thuốc nổ chỉ ứng dụng làm pháo đốt, pháo bông
phục vụ cho lễ hội vui chơi ở cung đình, sản xuất từ các
công xưởng thuộc triều đình. III. THUỐC SÚNG Năm 682, nhà Giả Kim thuật Tôn Tư Mạc đã đưa ra công thức
thuốc nổ trộn từ lưu huỳnh, diêm tiêu [Kali Nitrat] và bột gỗ.
Năm 808, nhà Giả Kim thuật Xin Xui Sử lại chế thuốc súng từ
lưu huỳnh, diêm tiêu, than gỗ, và thuốc súng được sử dụng
cho quân sự từ đó. III. THUỐC SÚNG
Mãi đến đời nhà Tống [thế kỷ XII] họ mới chế ra hoả khí bằng
ống tre hoặc quả cầu bằng giấy bồi, nhồi thuốc súng với đá,
mảnh sành, mảnh gang, bịt sắt, gắn ngòi nổ, châm cháy rồi
ném vào địch quân hoặc chôn ở chiến trường, đó chính là
loại mìn, lựu đạn, súng sơ khai có tên gọi là “Hoả Thương”
và “Chấn Thiên lôi”. Thế kỷ XIII, giặc Nguyên – Mông tấn công Trung Quốc, học
được thuật chế thuốc súng. Rồi họ viễn chinh sang Tây Á, kỹ
thuật này lan truyền dần từ Ả Rập sang Hy Lạp, Tây Ban Nha
và khắp châu Âu, cuối cùng phổ biến khắp toàn cầu. Than gỗ Lưu huỳnh Traán thieân loâi[Suùng
Ñaïn chaán thieânDiêm
loâi
tiêu [Kali Nitrat] VI. KIM CHỈ NAM Từ thế kỉ III TCN người Trung Quốc biết được từ tính và tính chỉ
hướng của ñaù nam châm vaø baét nguoàn töø nhöõng
ngöôøi tu luyeän thôøi coå ñaïi. Lúc bấy giờ đã phát minh
ra một dụng cụ chỉ hướng là “từ nam”, chính là tổ tiên của Kim
Chỉ Nam. Do còn nhiều hạn chế nên chưa được áp dụng rộng rãi
Ñeán thôøi Toáng, caùc nhaø phong thuûy ñaõ phaùt
minh ra kim nam chaâm nhaân taïo.
La bàn được sử dụng để xem hướng đất, trong việc đi biển. Về
sau, người châu Âu cải tiến thành “La bàn khô”, có khắc vị trí cố
định và được sử dụng rộng rãi trên thế giới. VI. KIM CHỈ NAM theá kæ XVI laø baøn khoâ laïi truyeàn trôû laïi Trung Quoá 1.Kim ñöôïc töø hoùa, theo höôùng
baéc töø tröôøng.
2. Maët la baøn ñöôïc khaéc ñoä vaø
quay treân moät truïc, theå ñieàu
chænh vôùi baát kì phöông vò töø
tröôøng.
3. Neàn veõ muõi teân chæ höôùng
maø mình muoán tôùi. Hiện nay, Kỷ lục về chiếc la bàn cổ đại nhất này giữ bởi người
Trung Quốc. Chiếc la bàn có hình một chiếc thìa múc canh bên
trong chưa đầy các hạt nam châm nhỏ được người Trung Quốc
gọi là kim chỉ nam xuất hiên từ thời nhà Hán [thế kỷ II TCN] Chiếc la bàn cổ nhất theá giôùi This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Video liên quan