Nghi xuân ở đâu

Xã Xuân Giang nằm ở vị trí trung tâm huyện Nghi Xuân. Phía Bắc giáp phường Hưng Dũng [xã Hưng Hòa, thành phố Vinh]; phía Nam giáp xã Xuân Viên và Xuân Mỹ; phía Đông giáp xã Tiên Điền, phía Tây giáp thị trấn Xuân An. Xuân Giang là xã được hình thành do quá trình bồi tích của sông Lam và biển nên địa hình có đặc điểm làn sóng. Địa giới hành chính xã chia làm 2 vùng rõ rệt: khu vực đất liền gồm các thôn: Lam Thủy, Hồng Khánh, Hồng Thịnh, Hồng Tiến, An Tiên, Hồng Nhất. Khu vực “làng đảo” nằm giữa sông Lam là xóm Hồng Lam.  Trên địa bàn xã có một số đồi thấp nằm dưới chân dãy núi Hồng Lĩnh như: đồi Quy Cương, Chùa Điệu, Cồn Gồ, Cồn Hầu. Qua thời gian, nơi đây trở thành khu vực sinh sống của cư dân. Xã còn có các cánh đồng chạy theo hướng Bắc - Nam như: Cồn Trương, Cổ Ngựa, Bãi Tập, Bầu Lâu, Cửa Phủ, Cửa Lũy, Ba Cây Rỏi, Nhà Hắc, Đồng Bọc. Đây là diện tích chủ yếu để nhân dân sử dụng trồng lúa 2 vụ. Ngoài ra, xã còn có một số vùng sâu trũng như: Bàu Ú, Đồng Choén, Đồng Vường, Đồng Rởi. Sông Lam chảy qua xã Xuân Giang với chiều dài trên 1.500 m, làm ranh giới tự nhiên phân cách huyện Nghi Xuân và Thành phố Vinh. Sông lam có ý nghiã rất lớnđối với cuộc sống của người dân Xuân Giang nói riêng bởi nó là tuyến giao thông đường thủy quan trọng đồng thời là nơi cung cấp nguồn hải sản lớn, nơi cấp và thoát nước cho các cánh đồng: Hói Bần, Hói Bù. Xuân Giang là một trong những nơi được đánh giá có con người đến sinh sống khá sớm ở Nghi Xuân. Bên bờ sông Lam, khu vực thuộc địa phận xã, các nhà khảo cổ đã tìm thấy khá nhiều di vật cổ như: rìu đá, mũi lao được ghè đẽo bằng cuội quắc zít thuộc nền văn hóa Sơn Vy, những mảnh gốm thuộc văn hóa Đông Sơn và đặc biệt là di chỉ lò luyện gang thời Hùng Vương. Mặt khác, tại khu vực Đền Huyện [Tả Ao], các nhà khảo cổ đã phát hiện ra nhiều di chỉ cổ vật bằng gốm thuộc thời kỳ đồ sắt ở độ sâu 1,2m; tầng thứ hai [dưới lên] là đồ sứ thời Lý; tầng thứ 3 là đồ gốm và gạch ngói thời Trần, tầng thứ 4 là gốm sành thời Lê, gần mặt đất khoảng 30 cm là gốm sành thời Nguyễn. Xen lẫn các lớp có sự xuất hiện của gốm Trung Quốc và Nhật Bản. Từ những phát hiện này cho thấy: Xuân Giang là nơi có người Việt cổ sinh sống khá sớm và tại đây đã diễn ra các hoạt động giao lưu, buôn bán của các thương lái. Tuy nhiên, trải qua quá trình lịch sử, biển tiến, biển lùi, địa hình của vùng đất này có nhiều thay đổi. Đây trở thành điểm đến của nhiều dòng họ từ nhiều vùng quê khác nhau đến lập nghiệp như: họ Nguyễn [Sơn Tây], họ Lê [làng Tiên Bào], họ Phan, họ Trương [Thạch Hà], họ Bùi [Can Lộc]. Đến nay, trên mảnh đất Xuân Giang có hơn 30 dòng họ khác nhau cùng sinh sống, tạo nên các xóm làng đông đúc. Tính đến này, dân số của xã khoảng 5.521 dân, trong đó có 1 họ giáo Tả Ao gồm 23 hộ, 104 khẩu tập trung ở xóm An Tiên. Địa giới hành chính của xã có nhiều thay đổi, trước Cách mạng tháng Tám [1945], xã Xuân Giang gồm các làng: Tả Ao, Tiên Cầu thuộc tổng Xuân Viên; làng Uy Viễn thuộc tổng Phan Xá. Sau cách mạng tháng Tám thành công, thực hiện chủ trương bỏ cấp tổng, thành lập cấp xã, huyện Nghi Xuân từ 5 tổng với 33 làng xã, thôn, trang được tổ chức lại thành 13 xã. Các xã [làng] Tiên Cầu, Tả Ao và thôn Ngọc Lâm nhập với thôn Cẩm Mỹ, xã Khải Mông [An Hồng] thành xã Giang Nam. Năm 1948 sát nhập xã An Lạc [gồm các thôn: Gia Hòa, Trung Lộc, Thượng Thôn] thành xã An Giang. Địa giới của xã lúc này kéo dài từ trung tâm huyện lỵ đến cây Gia Lách.

Sau giảm tô thắng lợi, cuối năm 1953 đầu năm 1954, liên Khu ủy và Ủy ban cải cách hành chính Liên khu IV chủ trương tách các xã lớn thành xã nhỏ. Thực hiện chủ trương, Huyện Nghi Xuân từ 13 xã lớn chia làm 18 xã nhỏ, tên đứng đầu của các xã là Xuân. Tên xã Xuân Giang xuất hiện trên bản đồ hành chính huyện Nghi Xuân từ đó, Xuân Giang bao gồm diện tích đất của các xã: Tả Ao, Tiên Cầu, Ngọc Lâm cũ, Cẩm Mỹ và một phần xã Uy Viễn. Năm 1989, Huyện chủ trương thành lập thị trấn Nghi Xuân đã cắt thôn Tăng Phúc [Giang Thủy] và một phần Cửa Trạch, Cửa Triều [cũ] và chuyển dân đội 5 và đội 6 [thôn Lam Thủy] nhập vào thị trấn. Chợ Giang Đình từ Xuân Giang chuyển về Tiên Điền, đến nay cũng được nhập vào Thị Trấn. hai thôn: Hồng Thịnh [Đồng Rỏi cũ] và Hồng Khánh [Đồng Đưng cũ] thuộc xã Tả Ao trước đây được tách thành 3 thôn: Tả Ao, Hồng Thịnh, Hồng Khánh. Thôn An Tiên [tên cũ là Tiên Cầu] được tách ra từ xã Ao Cầu thành Tả Ao và Tiên Cầu từ năm Kỷ Mão [1783]. Thôn Lam Thủy mới có tên từ sau 1990 [trước đây gọi là đội 5 và đội 6]. Tên gọi các thôn hiện nay mới được đặt sau Nghị Định 64/CP [1992] gồm: thôn Hồng Lam, thôn Hồng Nhất, thôn Hồng Tiến, thôn Lam Thủy, thôn Hồng Khánh, thôn Hồng Thịnh, thôn An Tiên.

VIDEO CLIP