Như thế nào gói là vệ tinh địa tĩnh

Quỹ đạo địa tĩnh là một quỹ đạo Trái đất tầm ᴄao ᴄho phép ᴠệ tinh khớp ᴠới ᴄhuуển động quaу ᴄủa Trái đất. Nằm ở độ ᴄao 35.786 km phía trên đường хíᴄh đạo ᴄủa Trái đất, ᴠị trí nàу là một địa điểm lí tưởng ᴄho ᴠiệᴄ theo dõi thời tiết, ᴠiễn thông ᴠà do thám.

Bạn đang хem: Vệ tinh Địa tĩnh là gì, nghĩa ᴄủa từ ᴠệ tinh Địa tĩnh

Quỹ đạo địa tĩnh là một quỹ đạo Trái đất tầm cao cho phép vệ tinh khớp với chuyển động quay của Trái đất. Nằm ở độ cao 35.786 km phía trên đường xích đạo của Trái đất, vị trí này là một địa điểm lí tưởng cho việc theo dõi thời tiết, viễn thông và do thám.

Bạn đang xem: Vệ tinh địa tĩnh là gì

Bạn đang xem: Vệ tinh địa tĩnh là gì

Bởi vì vệ tinh quay cùng tốc độ với chuyển động tự quay của Trái đất, nên vệ tinh sẽ giống như ở tại chỗ trên một đường kinh độ, mặc dù nó có thể trôi giạt từ bắc xuống nam.

Các vệ tinh được thiết kế quay xung quanh Trái đất theo một trong ba quỹ đạo cơ bản được xác định bởi khoảng cách của chúng đến hành tinh: quỹ đạo Trái đất tầm thấp, quỹ đạo Trái đất trung bình hoặc quỹ đạo Trái đất tầm cao. Vệ tinh càng ở cao so với mặt đất [hoặc bất cứ hành tinh nào khác], thì nó chuyển động càng chậm. Đây là do tác dụng của trọng lực của Trái đất; trọng lực hút các vệ tinh ở gần mạnh hơn hút các vệ tinh ở xa.

Vì thế, một vệ tinh ở quỹ đạo Trái đất tầm thấp – ví dụ Trạm Vũ trụ Quốc tế, ở độ cao chừng 400 km – sẽ chuyển động so với mặt đất, nhìn thấy ở những vùng khác nhau tại những thời điểm khác nhau trong ngày. Những vệ tinh ở quỹ đạo Trái đất trung bình [từ 2.000 đến 35.780 km] chuyển động chậm hơn, cho phép nghiên cứu chi tiết hơn một vùng nào đó. Tuy nhiên, ở quỹ đạo địa tĩnh, chu kì quỹ đạo của vệ tinh khớp với quỹ đạo của Trái đất [chừng 24 giờ], và vệ tinh xuất hiện hầu như ở một điểm cố định; nó ở nguyên tại một kinh độ, nhưng quỹ đạo của nó có thể bị nghiêng, một vài độ bắc hoặc nam.

Xem thêm: Top 10 Game Đua Mô Tô Hay Nhất 2021, Top 7 Tựa Game Đua Xe Hay Nhất Trên Điện Thoại



Trung tâm Dự báo Thời tiết trực thuộc Cục Hải dương và Khí quyển Hoa Kì sử dụng năm vệ tinh địa tĩnh: GOES-11, GOES-13, MSG-2, Meteosat-7 và MTSAT-2. Ảnh: NASA/Goddard Space Flight Center Scientific Visualization Studio

Lợi ích

Đây là một lợi ích to lớn cho ngành quân sự. Ví dụ, nếu nước Mĩ quan ngại về các hoạt động ở một vùng nhất định trên thế giới – hoặc muốn giám sát xem quân đội đang làm việc như thế nào – thì một quỹ đạo địa tĩnh cho phép chụp ảnh liên tục và trinh sát một vùng nhất định nào đó. Một thí dụ là vệ tinh Wideband Global SATCOM5 của nước Mĩ, phóng lên hồi năm 2013. Gia nhập một “chòm sao” cùng bốn vệ tinh WGS khác, nó mở rộng hệ thống viễn thông của quân đội bao quát hầu như toàn bộ hành tinh.

Viễn thông dân sự cũng hưởng lợi từ quỹ đạo địa tĩnh. Có vô số công ti cung cấp điện thoại, Internet, truyền hình và các dịch vụ khác thu từ vệ tinh trên quỹ đạo địa tĩnh. Vì vệ tinh liên tục hướng về một địa điểm trên mặt đất, nên tín hiệu viễn thông từ địa điểm đó là đáng tin cậy miễn là vệ tinh còn được kết nối với địa điểm mà bạn muốn truyền tín hiệu.



Hình minh họa quỹ đạo xích đạo địa tĩnh trong đó đa số vệ tinh viễn thông và vệ tinh thời tiết đang hoạt động. Ảnh: Smithsonian National Air and Space Museum

Cạnh tranh quỹ đạo

Theo trang Satellite Signals, có 402 vệ tinh trong quỹ đạo địa tĩnh. Ở quỹ đạo địa tĩnh, “vành đai” bao quanh Trái đất đó có thể chứa một số vệ tinh – lên tới 1800, theo một phân tích của Lawrence Roberts công bố trên tập san Berkeley Technology Law Review. Tuy nhiên, có những hạn chế công nghệ nhất định.

Đặc biệt, các vệ tinh phải duy trì trong một khu vực rất hạn hẹp và không trôi dạt quá xa khỏi “điểm cắm” được gán ban đầu của chúng phía trên Trái đất; nếu không chúng có thể gây đe dọa cho những vệ tinh khác. Hiệp hội Viễn thông Quốc tế quy định điểm cắm cho quỹ đạo địa tĩnh và giải quyết tranh chấp giữa các nước về các điểm cắm.

Các vệ tinh còn phải được bố trí cách nhau đủ xa để tín hiệu truyền thông của chúng không gây nhiễu cho nhau, khoảng cách trung bình là từ 1 đến 3 độ. Khi công nghệ được cải tiến, người ta có thể bố trí nhiều vệ tinh hơn vào một vùng cắm nhỏ hơn.

Chi tiết Hà Quốc Thịnh Công nghệ khám phá vũ trụ24 Tháng 4 2016

Quỹ đạo địa tĩnh là quỹ đaọ Trái Đất tầm cao, tại đấy tốc độ của vệ tinh quanh Trái Đất có thể bắt kịp tốc độ tự quay của Trái Đất. Nằm ở độ cao 35 786 kilomet trên đường xích đạo, đây là vị trí lý tưởng để phục vụ việc dự báo thời tiết, thông tin liên lạc và giám sát mặt đất.

Bạn đang xem: Vệ tinh địa tĩnh là gì

Vệ tinh quay quanh Trái Đất theo một trong 3 loại quỹ đạo cơ bản được định nghĩa theo độ cao tính từ mặt đất: quỹ đạo Trái Đất tầm thấp, quỹ đạo Trái Đất tầm trung, hay quỹ đạo Trái Đất tầm cao. Vệ tinh có quỹ đạo càng cao thì tốc độ di chuyển càng thấp. Điều này là do trọng lực của Trái Đất tác dụng lực kéo mạnh hơn lên những vệ tinh gần mặt đất so với những vệ tinh ở xa.

Vệ tinh trên quỹ đạo Trái Đất tầm thấp, chẳng hạn như Trạm Vũ trụ Quốc tế ISS, nằm ở độ cao khoảng 400 km so với mặt đất, sẽ di chuyển so với mặt đất để thấy được các vùng khác nhau tại các giờ khác nhau. Còn những vệ tinh trên quỹ đạo Trái Đất tầm trung [nằm ở khoảng 2.000 đên 35.780 km] thì di chuyển chậm hơn, cho phép nghiên cứu chi tiết hơn về các vùng trên Trái Đất. Tại quỹ đạo địa tĩnh [thuộc quỹ đạo Trái Đất tầm cao], chu kỳ quay của vệ tinh quanh Trái Đất chính xác 24 giờ, và vì thế vệ tinh dường như giữ nguyên vị trí theo kinh độ, nhưng quỹ đạo của nó có thể bị nghiêng khoảng vài độ về hướng Bắc hay hướng Nam.

Lợi ích

Một vệ tinh trên quỹ đạo địa tĩnh có thế thấy cùng một khu vực trên mặt đất trong hầu hết thời gian. Đối với việc quan sát Trái Đất, điều này cho phép vệ tinh có thể quan sát được sự thay đổi của một vùng qua khoảng thời gian hàng tháng hay hàng năm. Trở ngại ở đây là sự hạn chế của vệ tinh khi chỉ quan sát được một phần nhỏ của mặt đất, nếu có thảm hoạ xảy ra ở đâu đó, thì vệ tinh không thể di chuyển đến đó vì vấn đề nhiên liệu.

Nhưng đây là lợi thế cho lĩnh vực quân sự. Chẳng hạn khi các nhà chức trách Hoa Kỳ quan tâm về những hoạt động tại một khu vực nào đó trên thê giới, hay họ muốn thấy tình hình quân sự tại khu vực nào đấy, thì vệ tinh địa tĩnh có thể chụp những bức ảnh cố định hay giám sát trên một vùng nhất định. Vệ tinh SATCOM 5 của Mỹ phóng vào năm 2013 là một ví dụ điển hình cho mục đích giám sát của loại vệ tinh này. Kết hợp với 4 vệ tinh SATCOM khác, để tạo ra một hệ thống thông tin liên lạc quân sự cung cấp phạm vi bao phủ hầu như trên toàn thế giới. Những mạng lưới vệ tinh như thế này có thể phục vụ cho quân sự, tàu thuyền, máy bay không người lái hay các quan chức chính phủ và cũng dùng để phục vụ việc thông tin liên lạc cho các tổ chức hay nhân viên chính phủ.

Xem thêm: Nằm Nghe Sóng Vỗ Từng Lớp Xa Bọt, Lời Bài Hát Biển Tình [Lam Phương]

Quỹ đạo địa tĩnh là quỹ đạo tròn ngay phía trên xích đạo Trái Đất [vĩ độ 0º]. Bất kỳ điểm nào trên mặt phẳng xích đạo đều quay tròn xung quanh Trái Đất theo cùng một hướng và với cùng một chu kỳ [vận tốc góc] giống như sự tự quay của Trái Đất. Nó là trường hợp đặc biệt của quỹ đạo địa đồng bộ, và là quỹ đạo được những người khai thác hoạt động của vệ tinh nhân tạo ưa thích [bao gồm các vệ tinh viễn thông và truyền hình]. Các vị trí vệ tinh chỉ có thể khác nhau theo kinh độ.

Theo định luật 2 Newton về chuyển động, ta có thể thay thế các lực F {\displaystyle F} bằng khối lượng của vật thể nhân với gia tốc mà vật thể có được do các lực này:

m v t ⋅ a g = m v t ⋅ a c {\displaystyle m_{vt}\cdot a_{g}=m_{vt}\cdot a_{c}}

Thấy rằng khối lượng của vệ tinh, m v t {\displaystyle m_{vt}} , xuất hiện trên cả hai vế—ta có thể chia cả hai vế cho m v t {\displaystyle m_{vt}} [do nó ≠0] và có thể rút ra kết luận là quỹ đạo địa tĩnh là độc lập với khối lượng của vệ tinh. Vì vậy, tính toán độ cao được đơn giản thành tính toán điểm mà cường độ của gia tốc ly tâm có được từ chuyển động trên quỹ đạo và gia tốc hướng tâm tạo ra bởi trường hấp dẫn của Trái Đất phải bằng nhau.

Cường độ gia tốc ly tâm là:

| a c | = ω 2 ⋅ r {\displaystyle |a_{c}|=\omega ^{2}\cdot r}

...trong đó ω {\displaystyle \omega } là vận tốc góc tính bằng radian trên giây, và r {\displaystyle r} là bán kính quỹ đạo tính theo đơn vị mét từ tâm Trái Đất.

Cường độ của tương tác hấp dẫn là:

| a g | = M e ⋅ G r 2 {\displaystyle |a_{g}|={\frac {M_{e}\cdot G}{r^{2}}}}

...trong đó M e {\displaystyle M_{e}} là khối lượng của Trái Đất tính theo kilôgam, và G {\displaystyle G} là hằng số hấp dẫn.

Cân bằng cả hai gia tốc ta thu được:

r 3 = M e ⋅ G ω 2 {\displaystyle r^{3}={\frac {M_{e}\cdot G}{\omega ^{2}}}}

r = M e ⋅ G ω 2 3 {\displaystyle r={\sqrt[{3}]{\frac {M_{e}\cdot G}{\omega ^{2}}}}}

Chúng ta có thể biểu diễn điều này trong dạng khác một chút bằng cách thay thế M e ⋅ G {\displaystyle M_{e}\cdot G} bằng μ {\displaystyle \mu } , hằng số hấp dẫn địa tâm:

r = μ ω 2 3 {\displaystyle r={\sqrt[{3}]{\frac {\mu }{\omega ^{2}}}}}

Vận tốc góc ω {\displaystyle \omega } được tìm bằng cách chia góc mà vệ tinh đi qua trong một vòng quay [ 360 ∘ = 2 ⋅ π r a d {\displaystyle 360^{\circ }=2\cdot \pi \ rad} ] trong chu kỳ quỹ đạo [thời gian nó cần để thực hiện đủ một vòng quay: nó bằng một ngày thiên văn, hay 86,164 giây]. Điều này cho ta:

ω = 2 ⋅ π 86164 = 7.29 ⋅ 10 − 5 r a d ⋅ s − 1 {\displaystyle \omega ={\frac {2\cdot \pi }{86164}}=7.29\cdot 10^{-5}\ \mathrm {rad} \cdot \mathrm {s} ^{-1}}

Bán kính quỹ đạo sẽ là 42.164 km. Trừ đi bán kính Trái Đất tại xích đạo, bằng 6.378km, cho ta kết quả cuối cùng của độ cao là 35.786km.

Vận tốc quỹ đạo [cho biết vệ tinh quay trong không gian nhanh đến mức nào] được tính bằng cách nhân vận tốc góc với bán kính quỹ đạo:

v = ω ⋅ r {\displaystyle v=\omega \cdot r} = 3,07km/s = 11.052km/h

Tham khảoSửa đổi

  • Tiêu chuẩn liên bang 1037C [Hoa Kỳ]
  • MIL-STD-188

Xem thêmSửa đổi

  • Thang máy vũ trụ
  • Vệ tinh địa đồng bộ
  • Quỹ đạo địa đồng bộ
  • Tính quỹ đạo địa đồng bộ

Liên kết ngoàiSửa đổi

  • Cơ học quỹ đạo [Công nghệ tên lửa và vũ trụ]
  • Danh sách các vệ tinh trên quỹ đạo địa tĩnh.

Video liên quan

Chủ Đề